REKOLEKCJE WIELKOPOSTNE – MOJE
DOŚWIADCZENIA
Mija już 12 lat odkąd religia wróciła do szkół, a wraz z nią zagwarantowane trzy dni wolne od nauki przeznaczone na rekolekcje wielkopostne. Kościół stanął przed ważnym zadaniem: jak zorganizować rekolekcje, by dobrze wykorzystać czas na nie przeznaczony i uczynić je atrakcyjnymi dla dzieci i młodzieży. Dość szybko okazało się, że nie jest to sprawa prosta i wymaga dużego nakładu pracy.
Przed problemem z właściwym zorganizowaniem i wypełnieniem czasu rekolekcji wielkopostnych stają co roku katecheci. Wielu z nich ma rzeczywiście kłopoty. Dlatego myślę, że należy dzielić się doświadczeniem, aby nie popełniać tych samych błędów, a rekolekcje uczynić czasem szczególnego spotkania z Chrystusem. Ponieważ sama wiele skorzystałam zarówno z artykułów w „Katechecie” jak i w innych wydawnictwach, chciałabym podzielić się własnymi przemyśleniami i doświadczeniami licząc, że może komuś będą służyć pomocą.
Ponieważ
każda szkoła ma swoją specyfikę, spróbuję
w paru słowach scharakteryzować tę, w której pracuję. Jest to zespół
składający się ze szkoły podstawowej i gimnazjum, do którego uczęszcza prawie
600 uczniów i pracuje ponad 40 nauczycieli, w tym troje katechetów: kapłan i
dwie osoby świeckie. Jest to szkoła wiejska, do której dzieci dojeżdżają z
miejscowości w promieniu 15 km, co wyznacza rytm zajęć edukacyjnych. Jak można
się domyślać, w przypadku organizacji rekolekcji musimy brać to pod uwagę.
Dlatego też podjęliśmy decyzję, że dzieci w czasie rekolekcji będą przyjeżdżać
raz dziennie na spotkanie, ale na ponad cztery godziny – od 8.00 do 12.30.
Co
roku przed nami – katechetami staje nie lada wyzwanie – zorganizować rekolekcje
dla 600 dzieci i młodzieży w wieku od kl. „0” do III gimnazjalnej. Od samego
początku było dla nas zrozumiałe, że nie możemy poprzestać na Eucharystii,
konieczne zaś jest stosowanie różnorodnych form nabożeństw i metod
aktywizujących.
Opisując
rekolekcje, nie chcę się skupiać na ich tematyce. Dołączam natomiast przykład
dokładnego programu rekolekcji rozpisanego na trzy dni i cztery poziomy
wiekowe: kl. „0” – II, III – IV, V – VI oraz gimnazjum (w tym roku planujemy
podział na pięć grup, gdyż chcemy oddzielić klasy III gimnazjum ze względu na
przygotowanie do sakramentu bierzmowania). Podzielić chcę się głównie uwagami
dotyczącymi organizacji rekolekcji ubiegłorocznych ponieważ do ich opracowania
wykorzystaliśmy spostrzeżenia i doświadczenia lat wcześniejszych.
Przede
wszystkim chcę zwrócić uwagę na fakt, że tylko część ćwiczeń rekolekcyjnych
odbywała się w kościele, reszta zaś – w szkole. Każdy dzień rozpoczynał się od
spotkania w klasach z wychowawcą. Pozwalało to na przypomnienie planu dnia i
sprawną organizację. Następnie wszyscy zbierali się na sali gimnastycznej i ksiądz rozpoczynał wspólną modlitwę, po
której następowało „Spotkanie ze Słowem Bożym”. Polegało ono na przedstawieniu
pantomim opartych na przypowieściach biblijnych (dzień I: przypowieść o siewcy,
II: o synu marnotrawnym, III: przypowieść o uczcie). Zaręczam – efekt przeszedł
najśmielsze oczekiwania, a wszyscy byli wyjątkowo zainteresowani. Mimo nakładu
pracy warto spróbować zmierzyć się z tą formą przekazu słowa Bożego. Następne
spotkania odbywały się w ramach „systemu bębnowego” – każdy z katechetów
przygotowywał inne zadania: naukę śpiewu, konferencje, konkursy biblijne,
natomiast nauczyciele opiekowali się uczniami w czasie projekcji filmów (muszą
być ciekawe, dostosowane do wieku i związane z tematyką rekolekcji) oraz w
czasie niektórych konkursów. Wymieniały się tylko grupy uczniów.
Druga
część „dnia rekolekcyjnego” – nabożeństwa i codzienna Eucharystia odbywały się
w kościele. Jednym z corocznych nabożeństw jest droga krzyżowa odprawiana w
kościele dla dzieci, a w plenerze (z niesieniem i adoracją krzyża) dla
młodzieży gimnazjalnej. Cały dzień jest tak przemyślany, by prowadził do
Eucharystii, która jest uwieńczeniem. Staramy się zwracać uwagę na jedność
tematyczną poszczególnych elementów (czytania, śpiewy, modlitwa wiernych) z homiletyką rekolekcyjną.
Szczególnie ważne jest słowo skierowane przez kapłana do dzieci w czasie Mszy
św. oraz śpiew, który nie tylko angażuje i zapewnia dyscyplinowanie, ale pomaga
w przeżyciu rekolekcji. Istotny jest dobór i nauczenie śpiewów – prostych i
nieskomplikowanych, by dzieci mogły się w nie włączać. Nie należy także
zapominać o pracy domowej, by rekolekcje przedłużyć na czas pobytu w domu.
Zadania nie muszą być długie i trudne, ważne, by zostały wykorzystane w
kolejnym dniu.
Taka
organizacja rekolekcji nie jest możliwa bez włączenia rady pedagogicznej.
Nauczyciele i wychowawcy pełnią funkcję opiekuńczą: prowadzą dzieci ze szkoły
do kościoła (ok. 10 min. drogi), wysyłają do odpowiednich sal, czuwają w czasie
konkursów i projekcji filmów. Mamy tę świadomość, że możemy spokojnie skupić
się na własnych zadaniach, bez niepokoju o resztę uczniów.
Rekolekcje
prowadzone w ten sposób wymagają dużego nakładu pracy. Zanim się rozpoczną
wiele godzin spędzamy wraz z pozostałymi katechetami nad programem, podziałem
zadań i przygotowaniem tych punktów, za które jesteśmy indywidualnie
odpowiedzialni. Po zakończeniu rekolekcji omawiamy je w zespole rekolekcyjnym.
Naszą nagrodą jest świadomość dobrze wykorzystanego danego nam czasu i radość,
że możemy doprowadzić do spotkania naszych wychowanków z Chrystusem.
Życzę wszystkim Katechetom
pomysłów i zapału w organizacji tegorocznych rekolekcji wielkopostnych.
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z
wychowawcą |
8.10 |
Duża sala
gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia –
spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Zajęcia plastyczne – „Pan Jezus jest
Barankiem Bożym” |
9.40 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
10.00 |
Stołówka |
Nauka pieśni
wielkopostnych |
10.40 |
Zakończenie zajęć w
szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
11.00 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do
Eucharystii |
11.30 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.30 |
Powrót do szkoły
pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z
wychowawcą |
8.10 |
Duża sala
gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia –
spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Mała sala
gimnastyczna |
Film „Marcelino –
chleb i wino” |
10.00 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
10.10 |
Zakończenie zajęć w
szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do
Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły
pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z
wychowawcą |
8.10 |
Duża sala
gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia –
spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Konkurs plastyczny
– „Idę z
Panem Jezusem Drogą Krzyżową” |
9.30 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
9.45 |
Zakończenie zajęć w
szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
10.00 |
Kościół parafialny |
Droga Krzyżowa |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły
pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Stołówka |
Pieśni wielkopostne |
9.30 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
9.40 |
Duża sala gimnastyczna |
Konkurs wiedzy religijnej |
10.40 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
11.00 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.30 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.30 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Konkurs plastyczny-„Jak mogę spotkać Chrystusa?” |
9.30 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
9.40 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
9.50 |
Kościół parafialny |
Nabożeństwo pokutne i spowiedź |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Mała sala gimnastyczna |
Film „Jezus” |
9.30 |
Sala lekcyjna |
Przerwa śniadaniowa |
9.45 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
10.00 |
Kościół parafialny |
Droga Krzyżowa |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Konkurs wiedzy o życiu Chrystusa na podstawie Pisma Św. NT |
9.40 |
Świetlica- zajęcia aktywizujące |
|
11.00 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.30 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.30 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Zajęcia plastyczne- plakat „Chrystus jest wśród nas” |
9.40 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
9.50 |
Kościół parafialny |
Nabożeństwo pokutne i spowiedź |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Stołówka |
Nauka pieśni wielkopostnych |
9.15 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
9.30 |
Kościół parafialny |
Droga Krzyżowa |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Mała sala gimnastyczna |
Film – „ Podążaj w stronę światła” |
10.45 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
11.00 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.30 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.30 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Swietlica I Swietlica II Sala 51 |
Zajęcia aktywizujące |
9.40 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
9.50 |
Kościół parafialny |
Nabożeństwo pokutne i spowiedź |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
Godz. |
Miejsce |
Rodzaj zajęć |
8.00 |
Sala lekcyjna |
Spotkanie z wychowawcą |
8.10 |
Duża sala gimnastyczna |
Rozpoczęcie dnia – spotkanie ze słowem Bożym |
8.40 |
Sala lekcyjna |
Konkurs wiedzy o życiu Chrystusa na podst. Pisma Św. NT |
9.15 |
Zakończenie zajęć w szkole, przejście z wychowawcą do kościoła |
|
9.30 |
Plener |
Droga Krzyżowa |
10.30 |
Kościół parafialny |
Przygotowanie do Eucharystii |
11.00 |
Kościół parafialny |
Eucharystia |
12.00 |
Powrót do szkoły pod opieką wychowawcy, odwozy |
mgr Teresa
Radziewicz
katechetka w Zespole Szkół w Juchnowcu
Górnym, 12 lat pracy