Katarzyna Chrościcka

nauczyciel geografii i przyrody

w Zespole Szkół w Juchnowcu Górnym

Scenariusz lekcji geografii w klasie II b gimnazjum

Temat: Kraje graniczące z Polską – podsumowanie wiadomości

Cel ogólny: doskonalenie umiejętności korzystania z map jako źródła informacji geograficznej oraz umiejętności charakteryzowania krajów graniczących
z Polską pod względem zróżnicowania przyrodniczego i gospodarczego

Cele szczegółowe:

Uczeń zna:

· kraje graniczące z Polską, ich położenie geograficzne w Europie

· aktualną sytuację gospodarczą (państwa w procesie transformacji)

· charakterystyczne cechy warunków przyrodniczych i gospodarczych państw graniczących z Polską

Uczeń rozumie:

· zależności pomiędzy warunkami przyrodniczymi a charakterem gospodarki wybranych państw

· przyczyny zróżnicowania struktury użytkowania ziemi

Uczeń potrafi:

· odczytywać współrzędne geograficzne

· korzystać ze źródeł informacji geograficznej w celu scharakteryzowania czynników przyrodniczych i gospodarczych poszczególnych państw

· współpracować w grupie

Formy pracy: grupowa, indywidualna

Metody nauczania: wiodąca- praktyczna (ćwiczenia uczniowskie)

Pomoce dydaktyczne: instrukcje dla uczniów mapa ścienna Europy (ogólnogeograficzna), Gimnazjalny Atlas Geograficzny, plansze papierowa z wrysowanymi rubrykami, kolorowe kartki, krzyżówki

Uwagi o planowanej lekcji:

Uczniowie pracują w 4 grupach. Każde zadanie jest punktowane 0-1. Nauczyciel po wykonaniu zadania sprawdza poprawność jego wykonania i przydziela grupom punkty.

Lider grupy ocenia każdego członka grupy i przydziela mu za dane zadanie punkty (0-2).

Na zakończenie uczniowie podliczają zdobyte punkty i dokonują samooceny.

Zwycięska grupa zostaje nagrodzona punktami.

Przebieg lekcji:

Cześć wstępna:

- podanie tematu lekcji

- wybór liderów przez członków poszczególnych grup

-przypomnienie specyfiki państw w procesie transformacji politycznej i gospodarczej (indywidualne wypowiedzi uczniów)

-przydzielenie grupom poszczególnych państw sąsiadujących z Polską będących przedmiotem omawiania w dalszej części lekcji,

Cześć główna:

a) odczytywanie z atlasu współrzędnych geograficznych i przyporządkowywanie ich poszczególnym stolicom omawianych państw europejskich- Zadanie 1.

-prezentacja przez liderów zadania 1, omówienie położenia w Europie danego państwa, wskazanie państw na mapie Europy, sprawdzenie poprawności wykonania oraz przyznanie punktów zespołom

b) rozwiązywanie krzyżówki, której hasła będą podstawą omówienia krain geograficznych, odgadnięte hasła uczniowie pokazują na mapie Europy -Zadanie 2

-prezentacja przez liderów zadania 2, sprawdzenie poprawności wykonania oraz przyznanie punktów zespołom

c) omówienie struktury użytkowania ziemi, charakterystycznych upraw, -Zadanie 3

-prezentacja przez liderów zadania 3, sprawdzenie poprawności wykonania oraz przyznanie punktów zespołom

d) wyszukiwanie z mapy gospodarczej głównych surowców mineralnych- Zadanie 4

- praca indywidualna, przyznanie punktów poszczególnym uczniom

e) Uzupełnienie tabeli będącej charakterystyką wszystkich omawianych państw

-Zadanie 5

-praca indywidualna

W przypadku nie zakończenia pracy w wyznaczonym terminie uczniowie otrzymują zadanie 5 jako pracę domową.

Część końcowa:

Praca domowa

Uzupełnienie tabeli będącej charakterystyką wszystkich omawianych państw -Zadanie 5

-praca indywidualna

Sprawdzenie poprawności wykonania na następnej lekcji.

Podliczenie punktów zdobytych przez uczniów. Nagrodzenie punktami zwycięskiej grupy.

Instrukcja do zadania 1

Odczytajcie na podstawie podanych wartości współrzędnych nazwy stolic
i przyporządkujcie odpowiedniemu państwu.

Liderze: Po zakończeniu przypnij planszę na tablicy i omów położenie „swojego” państwa wskaż na mapie to państwo, jego stolicę i kraje z nim graniczące.

Litwa WILNO	54^0N,25^0E
Białoruś MIŃSK	53^0N,27^0E
Ukraina KIJÓW	51^0N,31^0E
Czechy PRAGA	50^0N,14^0E
Słowacja BRATYSŁAWA	48^0N,17^0E

Instrukcja do zadania 2

Rozwiążcie krzyżówkę wykorzystując mapy „Polska i jej sąsiedzi” mapa ogólnogeograficzna i mapa gospodarcza w atlasie. Po wykonaniu zadania wskażcie na mapie krainę geograficzną, która jest rozwiązaniem krzyżówki i pozostałe hasła, które można odnaleźć na mapie ściennej

Grupa UKRAINA

		1.		.
			2.
			3.
			4.
	5.
	6.
7.
			8.
	9.

1. Duże miasto na wschodzie Ukrainy należące do Polski.
2. Nizina na Ukrainie.
3. Duże miasto nad Morzem Czarnym.
4. Nazwa drugiej co do wielkości rzeki Europy, na pewnym odcinku stanowi granicę z Rumunią.
5. Morze połączone z Morzem Czarnym cieśniną Kerczeńską.
6. Rudy……………. na południu Ukrainy.

7. Język urzędowy Ukrainy.

8. Półwysep w południowej części kraju.

9. Urodzajna gleba utworzona na lessach w południowej części Ukrainy.

		1.					.
				2.
					3.
			4.
				5.
	6.
				7.
						8.
9.
				10.

Grupa LITWA

1. Duże miasto portowe.
2. Stolica Litwy.
3. Sąsiaduje z Litwą na SE.
4. Morze, nad którym leży Litwa.
5. Największa rzeka na Litwie.
6. Elektrownia, której nie posiada Polska.
7. Sąsiad na W(tylko niewielka część kraju).
8. Duże miasto między Wilią a Niemnem.
9. Jedna z mniejszości narodowych .

10. Lewy dopływ Niemna.

Grupa BIAŁORUŚ

						1.
						2.
	3.
			4.
			5.
			6.
				7.
					8.
		9.
		10.
11.

1. Jedno z największych miast przy NE granicy z Rosją.
2. Zajmują 1/5 powierzchni kraju, utworzone na glinie.
3. Słynna puszcza i park narodowy na granicy z Polską.
4. Sól……………….., główne bogactwo mineralne Białorusi.
5. Trzoda chlewna i …………. dominują w hodowli Białorusi.
6. Główne zboże uprawiane w Białorusi.
7. Duży ale nie największy sąsiad Białorusi.

8. Rzeka na granicy Polski i Białorusi

9. Zabagniona kraina na południu Białorusi.

10. Stolica Białorusi.

11. Prawy dopływ Dniepru.

Grupa CZECHY

	1.
			2.
				3.
			4.
		5.
6.

1.Kraina na wschodzie Czech: Wyżyna Czesko -……………..

2.Jeden ze starych masywów górskich nad Wełtawą.

3.Prawy dopływ Morawy przy granicy z Austrią.

4.(„Wesołe miasto”)Czeski……………… na granicy z Polską.

5.Nad nią leży Praga.

6.Węgiel występujący w Czechach.

Grupa SŁOWACJA

1.
		2.
		3.
		4.
			5.
		6.
	7.

1. Język urzędowy Słowacji.
2. Druga co wielkości rzeka w Europie, na granicy z Austrią.
3. Najwyższe pasmo górskie.
4. Elektrownia na wschodzie Słowacji.
5. Lewy dopływ Dunaju.
6. Stolica Słowacji.
7. Najważniejszy ośrodek hutnictwa żelaza.

Instrukcja do zadania 3

Na podstawie wykresów kołowych i mapy gospodarczej Europy scharakteryzuj strukturę użytkowania ziemi i omów główne kierunki upraw w danym państwie.

Instrukcja do zadania 4

Z mapy gospodarczej Europy i mapy gospodarczej Polska i jej sąsiedzi odczytaj i wymień surowce mineralne wydobywane w danym państwie.

Instrukcja do zadania 5

Wykorzystując poszczególne mapy w atlasie uporządkujcie tabelę będącą charakterystyką wszystkich państw.

	Czechy	Słowacja	Litwa	Białoruś	Ukraina
Położenie względem Polski
Formy ukształtowania
Główne uprawy
Surowce naturalne
Największe rzeki

Opracowała: Katarzyna Chrościcka