NARKOTYKI  I  ICH  KATEGORIE

 

  1. Narkotyki – podstawowe rodzaje i ich opis

 

Narkotyki są to substancje odurzające pochodzenia syntetycznego lub roślinnego. Uznawane czasem jako środki nasenne, przeciwbólowe, uspokajające itp. W większych dawkach wywołują stany euforii, upojenia, halucynacji. Ich używanie prowadzi do uzależnienia (narkomanii), stopniowego wyniszczania organizmu, a przedawkowanie powoduje nagłą śmierć.[1]

 

Narkomania (z greckiego narke – odurzenie, mania – szaleństwo), patologiczne zjawisko społeczne, uzależnienie spowodowane krótszym lub dłuższym zażywaniem leków (głównie przeciwbólowych środków narkotycznych) albo innych środków uzależniających (narkotyki, leki uspokajające i psychotropowe).[2]

 

Środki odurzające różnią się wyglądem, właściwościami, sposobem stosowania, działaniem na organizm ludzki.

Środki wziewne (solwent*, rozpuchol, budzio). Do tej grupy zalicza się: rozpuszczalniki, kleje, benzynę, lakiery, a nawet gaz z zapalniczek. Ze względu na niską cenę oraz ogólną dostępność są bardzo popularne wśród dzieci. Wdychanie oparów powoduje bardzo szybkie niszczenie komórek nerwowych w mózgu powodując zaburzenia pamięci, zdolności logicznego myślenia i widzenia. Prowadzą ponadto do zaburzeń zachowania w postaci napadów agresji, dysforii, niemożliwości zapanowania nad afektem.   Uszkadzają układ pokarmowy, nerki, wątrobę , układ krwionośny, serce i płuca. Mogą dawać stany zapalne błon śluzowych i skóry. Odurzenie objawia się zawrotami głowy, stanem rozweselenia i euforii, występują też zaburzenia równowagi. Konsekwencją przedawkowania bywa nagła śmierć.

Konopie indyjski:

Haszysz (hasz, grudka, gruda, czekoladka, afgan, kloc, plastelinka, kostka).

Marihuana (dżoint, skręt, blant, ziele, zielsko, zioło,  grass, marycha, trawa, huana, maryśka, skun, gandzia,  samosieja, awgan, kolumbijka). Jest to ziele konopi indyjskich. Najczęściej występuje w formie papierosa. Marihuana zaburza koncentrację uwagi i pamięć zmienia odbiór otoczenia, podnosi nastrój zdecydowanie zaburza ocenę odległości, zdolność prawidłowej oceny sytuacji, koordynację ruchów i poczucia czasu, spowalnia też reakcje. Osoby pozostające pod wpływem marihuany częściej doznają urazów, ulegają wypadkom na skutek błędnych decyzji wynikających z nieprawidłowej oceny sytuacji. Bada się również wpływ marihuany na trwałe uszkodzenie komórek mózgowych. Dym powstający przy paleniu marihuany zawiera liczne substancje rakotwórcze.

Pierwszą i największą szkodą, jaką się z nią łączy, jest dość powszechne przekonanie o jej zupełnej nieszkodliwości. Drugą jest to, że z reguły od nie się zaczyna. To ona pozwala zobaczyć, jak można zmienić sobie świadomość. To ona wskazuje drogę do innych narkotyków, wprowadza w dżunglę uzależnienia.

U osób zażywających przetwory konopi w stanie obniżonego nastroju mogą powstać stany depresyjne, lęki, a nawet psychozy.

         Amfetamina (spid, proszek, proch, amfa, feta, setka, witamina A). Spośród wszystkich narkotyków, amfetamina daje najcięższe powikłania zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Jest to środek pobudzający, likwidujący zmęczenie. Stąd też uchodzi za specyfik „pomagający w uczeniu się” i jest często stosowany przed egzaminami i sprawdzianami. Przyspiesza procesy myślenia, lepszego rozumienia i przyswajania sobie wiedzy, przyspiesza czynność serca i wszystkich układów. Początkowo daje poczucie lepszej koncentracji, uwagi i lepszej pamięci. Jednocześnie rozbudza przekonanie o własnej wartości, mocy i sile. Poprawia nastrój. Zapewnia dobry humor i olbrzymią, niczym nie uzasadnioną, pewność siebie. Jednocześnie znosi potrzebę snu i jedzenia.

Niepokojące jest, że amfetaminę bierze coraz młodsza młodzież – niemal dzieci. Przy obecnej presji na sukces i karierę, odczuwanej nawet przez młodzież szkolną, wydaje się, że w ciągu kilku najbliższych lat będzie największym zagrożeniem dla młodych ludzi. Tym bardziej, że nie znaleziono jeszcze skutecznych metod leczenia osób uzależnionych od amfetaminy.

         Kokaina (koka, koks, gam, porcja, śnieg, charlie, biała dama i witamina C). Jest to środek silnie pobudzający (usuwa zmęczenie i senność), wywołuje euforię oraz daje poczucie pewności siebie i siły. Może również wywoływać lęk, niepokój, drażliwość i agresję. Jest to narkotyk bardzo silnie uzależniający.

Nadmierne dawki wywołują zawroty głowy pocenie się, suchość w ustach, wysoką temperaturę, dzwonienie w uszach. Może wystąpić również utrata przytomności i drgawki. U niektórych osób występują zaburzenia hormonalne, zwłaszcza układu rozrodczego. Po kilku godzinach „wspaniałego życia” następuje czas głębokiej depresji połączonej z poczuciem własnej bezwartościowości, niepokojem, lekiem, myślami samobójczymi i ogromna potrzebą wypoczynku, snu, który jednak nie przychodzi.

         Crak (kisielek, galaretka). Jest to wzmocniona pochodna kokainy. Paląc ten narkotyk, w bardzo krótkim czasie dostarcza się kokainę do mózgu i wywołuje opisane powyżej objawy. Błyskawicznie działa na komórki centralnego układu nerwowego, wywołuje euforię, poczucie wielkiej siły i olbrzymich możliwości, pobudza seksualnie. Uzależnia psychicznie, przedawkowanie niesie śmierć.

         Ecstasy (piguła, bleta, eska  oraz nazwy własne tabletek, jak: UFO, Lowe, Superman, Miotsubishi, Vogel, Heż, Sonne, VW). Jej działanie polega na wywołaniu wrażenia lekkości oraz łatwości nawiązywania kontaktu z innymi ludźmi. Jest to środek pobudzający, szczególnie popularny na dyskotekach. Dłuższe zażywanie powoduje uszkodzenie wątroby, nerek, zmiany w mózgu , depresję. Długi wysiłek fizyczny ( np. taniec) może zakończyć się utratą przytomności, a nawet śmiercią. Mimo że nie daje zależności fizycznej – bardziej niż inne narkotyki niszczy narządy wewnętrzne. Powoduje niewydolność wątroby i silnie zaburza prawidłowe funkcjonowanie wielu układów. Zależność psychiczna przy stosowaniu ecstasy jest bardzo duża, a przedawkowanie niesie śmierć.

         LSD (kwas, kwach, kwasik, papierek, kryształek, kamyczek, trip, ejsid, tejbs, listek oraz nazwy własne bibułek z kolorowym nadrukiem np. Asteriks). Jest to środek halucynogenny. Występuje w postaci małych znaczków nasączonych narkotykiem lub rzadziej jako niewielkie tabletki. Rodzaj halucynacji, które pojawiają się po użyciu, jest trudny do przewidzenia. Jest to bardzo niebezpieczny narkotyk, nawet pojedyncza próba użycia go może się skończyć psychozą. Prowadzi do ataków lęku, agresji, depresji. Wywołuje trudności w koncentracji, zaburzenia postrzegania, wyraźnie widoczne poszerzenie źrenic. Ten narkotyk jest najsilniejszym środkiem halucynogennym. Daje „totalny odlot”. Czasem występuje bardzo duża agresja, czasem autoagresja – do prób samobójczych włącznie.

Opiaty są to przetwory wytwarzane z maku lekarskiego. Należą do nich: Kompot (tzw. polska heroina)

Brown sugar (brąz, brałn) jest to odmiana heroiny, która w ostatnich

Latach zyskuje niezwykłą popularność. Zarówno objawy, jak i skutki zażywania są taki same, jak w przypadku heroiny i innych przetworów maku. 

         Heroina (hera, hercia, helena, proszek). Najczęściej jest podawana dożylnie. Wstrzyknięcie powoduje natychmiastowe intensywnie przyjemne samopoczucie, często graniczące z euforią. Potem jest 2-6 – godzinny okres pełnego relaksu i odprężenia połączonego ze zobojętnieniem. Po heroinie ma się wysokie mniemanie o sobie, chęć działania, by wykorzystać swoje możliwości, poczucie siły fizycznej. Bardzo szybko uzależnia fizycznie i psychicznie. Narkoman na „głodzie” przeżywa prawdziwe męki w postaci: bóli mięśni, wymiotów, biegunki, nadmiernej potliwości. Narkotyk ten uszkadza mózg, serce, nerki, wątrobę, często dochodzi do żółtaczki i AIDS z powodu używania brudnych igieł.

         Leki uspokajające i nasenne (dorota, dorotka, efka, erki, pestki, piguły, rolki, ziomki). Leki są substancjami chemicznymi i powinny być stosowane jedynie pod kontrolą lekarza i z jego zalecenia, gdyż trzeba znać ich skład, mechanizm działania i wpływ na organizm.

Długotrwałe używanie prowadzi do uzależnienia psychicznego i fizycznego, zwiększa się tolerancja na leki, co oznacza, że trzeb przyjmować coraz większe dawki, pogarsza się ogólny stan zdrowia, obniża się poziom intelektualny, istnieje duże zagrożenie przedawkowania prowadzące do śpiączki lub śmierci. Groźne w skutkach może być też mieszanie leków z alkoholem lub innymi środkami. Wiele osób uzależnionych od narkotyków zażywa leki uspokajające, nasenne lub przeciwbólowe w okresach świadomej abstynencji od narkotyku lub zamiast narkotyku. Sporo osób jest uzależnionych od leków, choć nigdy nie używały narkotyków, a pierwsze leki uspokajające przepisywał im lekarz – później traciły kontrole nad ich przyjmowaniem i same „organizowały” sobie recepty.

         Sterydy (koks, deka, wino, metka, mietek, omka, omen, prima, teściu). Głównym powodem zażywania sterydów jest chęć zwiększenia siły, kondycji i poprawienia wyglądu poprzez przyrost masy mięśniowej.

Stymulowanie anabolizmu jest pożądane z punktu widzenia sportowców i to w większości dyscyplin. Kulturyści, ciężarowcy, lekkoatleci, gracze fudbolu amerykańskiego są głównymi konsumentami sterydów, zwłaszcza że zwiększają one agresje, która – czy nam się to podoba, czy nie - jest nagrodzona na boiskach, choć poza tym może być źródłem kłopotów.

Długotrwałe przyjmowanie może prowadzić do ciężkich uszkodzeń narządów wewnętrznych  (wątroby, nerek, serca), osłabienia popędu płciowego, uszkodzenia chromosomów; zahamowanie wzrostu jeśli przyjmowane są przed osiągnięciem dojrzałości płciowej.   Sterydy powodują także zaburzenia psychiczne o różnym nasileniu: rozdrażnienie, nerwowość, agresję, lęk, panikę, urojenia prześladowcze, depresję z myślami samobójczymi.  

 

 

 TABELA 1

Charakterystyka środków odurzających[3]

 

 

Narkotyk

Sygnały, na które należy zwrócić uwagę

Zachowanie po zażyciu

jednorazowym

długotrwałym

amfetamina

biały proszek, tabletki, kapsułki, kryształki, małe foliowe , torebeczki, igły i strzykawki

euforia, duży przypływ energii, brak potrzeby snu, brak apetytu, agresja,

 rozszerzenie źrenic

bezsenność, wychudzenie,

 zmiany nastroju, drżenie kończyn, wymioty, roz-  szerzenie, źrenic, wysypka, halucynacje

ekstaza

białe lub kolorowe pastylki, z wytłoczonymi wzorkami, pęknięte naczynia krwionośne, zwłaszcza na twarzy po powrotach z  dyskotek

podniecenie, zwiększona

 energia, odporność na zmęczenie i sen, ból głowy

niepokój, depresja, paranoja, obniżenie sprawności intelektualnej, mania prześladowcza

LSD

malutkie kartoniki z kolorowymi nadrukami, kolorowe „kamyki do zapalniczek” różnego rodzaju suszone grzybki o zabarwieniu od żółtego do czerwonego z prześwitem brązowym

zaburzenia koordynacji ruchów, drżenie mięśni, rozszerzenie źrenic, mdłość, psychoza

omamy z napadami lęku, apatia, agresja lub depresja, zanik zainteresowań, bezsenność, wiotkość  mięśni

kokaina

crack

biały proszek, a w przypadku cracku brązowe kuleczki kamyki, fiolki i flakoniki, fajki, igły i strzykawki, małe

 foliowe torebeczki

euforia, pewność siebie, brak potrzeby snu, wzrost aktywności (także seksualnej), rozszerzenie źrenic, wytrzeszcz

gałek ocznych, katar, ból gardła, pociąganie nosem

 

wyniszczenie organizmu,

urojenia prześladowcze,

 omamy, wybuchy agresji, bezsenność, drgawki, przemiennie brak i wzrost łaknienia. Ponadto crack

upośledza oddychanie, powoduje utratę wagi i ataki paranoidalne

marihuana,

haszysz

słodka woń oddechu, włosów i ubrania, brązowo-zielone liście i nasionka, nagłe zainteresowanie hodowlą roślin, fifki, fajki, bibułka papierosowa 

euforia połączona z wielomównością, przekrwienie gałek ocznych

nadwrażliwość zmysłów (razi mnie światło)

kaszel, zaburzenia koordyna-

cji ruchowej

wychudzenie, zaburzenia snu, przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli, apatia, trudności z koncentracją, zmienność nastrojów

heroina

brown

sugar

igły, strzykawki, ślady nakłuć po wstrzyknięciach, ślady krwi na odzieży, “gęsia skórka”, okopcone sreberka folii aluminiowej, torebki z biało-beżową lub różową substancją przypominającą cukier, małe foliowe torebeczki

euforia, niepokój ruchowy lub senność, osłabienie reakcji na światło, brak apetytu, zwężenie źrenic, obniżenie ciśnienia krwi

wyniszczenie organizmu, zaparcia, zaburzenia menstruacji, próchnica, zmiany zapalne skóry

rozpu-

szczalniki

torby foliowe, tuby kleju, smary, zapach chemikaliów we włosach i ubraniu, charakterystyczny zapach z ust utrzymujący się nawet do kilku dni po zażyciu, nasączone chusteczki i szmatki

niezborność ruchów, agresja, rozszerzenie źrenic, kichanie, kaszel, krwawienie z nosa, mdłości, wymioty, biegunka

wyniszczenie organizmu, przekrwienie spojówek, zaburzenia pamięci, niepokój, przygnębienie, zaburzenia snu, oczopląs, osłabienie mięśni

 

 

1.    Proces uzależnienia

 

Uzależnienie -   stan w którym organizm nie potrafi się obyć bez danego środka. Wyróżnia się dwa stany uzależnienia:

-         fizyczne – powodowanego przez opiaty, barbiturany, wywołujące objawy łaknienia przy zaprzestaniu przyjmowania danej substancji;

-         psychiczne – wywołane psychologiczną potrzebą przyjęcia dawki narkotyku, którego odstawienie powoduje objawy złego samopoczucia, lęków.[4]

Uzależnienie jest chorobą duszy i emocji. Polega na utracie kontroli nad

własnym życiem. Dzieci które znalazły się na drodze prowadzącej od eksperymentów do uzależnień z narkotykami, na zawsze utraciły swą niewinność. Odsuwają się od przyjaciół i rodziny; przestają się interesować szkołą, sportem i kościołem; izolują się od otoczenia, stają się agresywne i niekomunikatywne; niejednokrotnie podupadają fizycznie.

W rozwoju uzależnienia od narkotyków wyróżnia się cztery fazy.

Faza 1: poznawanie stanu odurzenia - polega na eksperymentowaniu z narkotykami (alkohol, tytoń, marihuana, środki wziewne). Z ciekawości lub dla towarzystwa jest brana pierwsza w życiu porcja narkotyku, prowadzi ona do zapoznania się z działaniem środka odurzającego na organizm i zapoznania się, jakie potrzeby może zaspokoić. W tej fazie narkotyk przyjmowany jest przy konkretnych okazjach (impreza, koncert grupy rockowej, przed ważnym sprawdzianem w szkole, pod presją otoczenia, weekendy, łatwy dostęp w domu lub u przyjaciół, środki gratisowe itp.). Ta faza trwa stosunkowo krótko, następuje szybkie przejście do następnej.

Faza 2: stan odurzenia przyjemnością – polega na częstszym kontakcie z narkotykiem (jak w Fazie 1, oraz haszysz i pigułki, głównie amfetamina – pobudzające i barbiturany uspokajające). Młody człowiek nie czekając na „specjalne” okazje zaczyna już sam szukać dealera. Coraz częstsze sięganie po narkotyk jest usprawiedliwiane różnymi, ważnymi w odczuciu biorącego powodami np. : przeciążeniem nauką w szkole, kłótnią z rodzicami. W tej fazie narkotyk przyjmowany jest przez zaplanowane użycie wraz z zakupem środka i często przy samotnej konsumpcji. Tolerancja może się zwiększać. Odurzanie się ma miejsce nie tylko w weekendy, lecz zdarza się w tygodniu. Konsumpcja, dotąd z wyboru, zaczyna być potrzebą.

Dziecko rozpoczyna podwójne życie, zmienia środowisko kolegów, zamyka się w sobie i ma zły nastrój, zaczynają się początki agresywności i planowego kamuflażu, zarzucenie hobby i zainteresowań, pogorszenie się ocen w szkole, pierwsze „przerwy w życiorysie”, rosnące upodobanie do posługiwania się slangiem, agresja słowna, początki kłamstwa, pożyczanie pieniędzy i kradzieże.

Faza 3: stan odurzenia celem nadrzędnym – życie dziecka staje się podporządkowane zdobywaniu narkotyków i przeżywaniu odurzenia, życie już się kręci wokół narkotyku (jak w Fazie 1. i 2. oraz kokaina, PCP, LSD, grzyby halucynogenne i opium ). W tej fazie zdarzają się zatrucia, utraty przytomności, przedawkowania. Narkoman w tej fazie traci całkowicie kontrole nad przyjmowaniem narkotyków oraz nad własnym życiem, nie dbając o pozory otwarcie prezentuje akceptowany poprzez siebie styl życia, obraca się w świecie narkomanów. Coraz częściej zdarzają się konflikty z prawem, szkoła zostaje już porzucona, kontakty z rodzina praktycznie zerwane. Pojawiają się problemy zdrowotne (uszkodzenia wątroby, nerek, serca, początki przewlekłego kaszlu, obniżenia poziomu odporności na infekcje.

Jeśli w tej fazie nie dojdzie do zerwania z narkotykami, to uzależniony nie ma zbyt wielu szans. Brnącego dalej w narkotyki czeka Faza 4.

Faza 4: stan odurzenia normą – narkotyk staje się tak potrzebny jak powietrze do życia jest brany by móc normalnie funkcjonować. Najczęściej branymi  narkotykami są – jak w poprzednich fazach oraz heroina. W tej fazie uzależnienia częste są przedawkowania, utraty przytomności, amnezja, stany deliryczne, niedożywienie i mnóstwo innych dolegliwości (chroniczny kaszel, wybuchy wściekłości, ciężka paranoja). Ponad to depresja wymuszająca przyjęcie środka, możność funkcjonowania i normalne samopoczucie jedynie po przyjęciu środka, poczucie winy, żal, wstyd i lęk stale obecne, poczucie własnej wartości i ego zredukowane niemal do zera, bardzo częste myśli samobójczymi. Jeżeli uzależniony nie podejmie decyzji o zerwaniu z narkotykami, finał może być już tylko jeden.   

          

3. Powody dla których młodzież sięga po narkotyki

 

Większość dzieci próbuje narkotyków, to tylko nieliczne podporządkowują im swoje życie. Niema cudownej metody przewidzenia, które dziecko i dlaczego wybierze ostatecznie drogę autodestrukcji.

W tym rozdziale omówię główne przyczyny skłaniające dziecko do eksperymentowania, potem regularnego używania narkotyków, kładąc nacisk na zależność między motywacją a stopniem zagrożenia nałogiem. Dlatego ważna jest kolejność, w jakiej omawiam powody sięgania po narkotyki. Zaczynam od motywów typowych i najczęściej spotykanych.

Chęć odurzenia się

Dążenie do przyjemności jest i będzie podstawowym motorem ludzkich zachowań. Dzieci i młodzież używają środków narkotycznych z tych samych powodów, co dorośli – alkoholu, tytoniu i kawy – na przyjęciach, imprezach rekreacyjnych, dla uczczenia jakiegoś sukcesu, podczas spotkań z przyjaciółmi. Chodzi o przyjemność odurzania się, najlepiej w towarzystwie.

Dzięki narkotykom spędzić można przyjemne chwile. Dlatego używane  są od tysięcy lat jednak nadużywanie ich staje się w końcu zaprzeczeniem przyjemności, jaką się z nich czerpie pozostając przy małych dawkach. Dlatego te dzieci, które sięgają po narkotyki wyłącznie w celu odurzania się, nigdy nie przekraczają 1 i 2 Fazy używania narkotyków.

Ciekawość i nuda

Dzieci nie ustają w poszukiwaniu przygód i podniet, nowych doświadczeń i znajomości, okazji do nabywania nowych umiejętności i sprawności, wynajdują coraz to nowe sposoby wypełniania wolnego czasu, a wszystko po to, żeby uciec od nudnej szkoły, obowiązkowych zajęć i wyznaczanych im zadań. Narkotyki są kuszącą perspektywą zaspokajania takich potrzeb.

Ciekawość jest naturalną cechą dzieciństwa i młodości. Pomimo zagrożeń z nią związanych, ciekawość u dziecka jest warunkiem rozwoju. Wiele dzieci jest rozczarowanych pierwszym kontaktem z narkotykami. Nie lubią niesmaku w ustach po papierosie, bólu głowy po środkach wziewnych. Niejedno w tym momencie rezygnuje z dalszych eksperymentów.

Inne są mimo wszystko ciekawe tych przyjemnych, jak słyszą, możliwych w końcu do osiągnięcia  doznań. Wobec tego nigdy nie przestają eksperymentować. Zwiększają dawki, sięgają po nowe środki, próbują kombinacji, póki nie zbadają wszystkich możliwych do osiągnięcia efektów. Sama  ciekawość może zaprowadzić takiego eksperymentatora aż w Fazę 3.

         Podobnie działającym czynnikiem jest nuda. Narkotyki potrafią wypełnić czas, nie ma lepszego sposobu na jego marnotrawienie. Dzieci nie potrafią odkładać przyjemności na później, jak dorośli. Oczekują natychmiastowych gratyfikacji. Narkotyki potrafią zaspokoić i tę potrzebę. Działają zawsze i natychmiast, wystarczy je tylko zażyć. Jeśli nie widać perspektyw na zmianę nudnej i beznadziejnej teraźniejszości, narkotyki stać się mogą najatrakcyjniejszą ofertą. Im trudniejszy do rozwiązania jest ten problem, tym większe prawdopodobieństwo uzależnienia się od narkotyków i wejścia dziecka w Fazę 3. lub 4.

 

 

Wpływ grupy rówieśniczej

         Dzieci nie przeciwstawiają się presji rówieśniczego środowiska, gdyż pragną być akceptowane. Pierwsza w grupie osoba używająca narkotyków, aby nie czuć się wyobcowana, dąży do wciągnięcia w nie także pozostałych.

Grupa tworzy środowisko sprzyjające szerzeniu się narkotyków. Staje się usprawiedliwieniem dla samodzielnego przebywania poza domem, ułatwia pierwsze próby dzielenie się narkotykami i nabytymi doświadczeniami, a jednocześnie żaden z jej członków nie próbuje przeciwstawiać się pozostałym  wobec groźby utraty przynależności.

Młodzieńcza potrzeba buntu jest także ważnym czynnikiem skłaniającym do sięgania po narkotyki. Młodzież chce robić rzeczy, które spotykają się z aprobatą rówieśników, zwłaszcza gdy równocześnie doprowadzają rodziców do wściekłości. Realizują swój cel za pomocą głośnej muzyki, awangardowych ubrań i fryzur.

Ucieczka od problemów zewnętrznych

         Problemy wieku dziecięcego są stare jak świat: udręka szkołą, zawyżone wymagania rodziców, kuszący seks, ubóstwo i przesądy społeczne, rosnący wskaźnik rozwodów i ogromna ilość dzieci nieślubnych, praca rodziców poza granicami kraju, przestępczość wśród rodzin, alkoholizm i narkomania wśród dorosłych. Narkotyki sprawiają, iż powyższe problemy wydają się odległe i mało istotne. Narkotyki są zawsze pod ręką i dla dzieci nękanych poczuciem winy stanowią doskonałą wymówkę. Mogą się wydać sposobem na uniknięcie bólu, na kontynuowanie beztroskiego dzieciństwa. Nie są one jednak żadną ucieczką, są pułapką. Odurzanie się dla uniknięcia konfrontacji z realiami to wejście w błędne koło, gdy służą ucieczce przed życiem, to prawie zawsze prowadzą swą ofiarę w Fazę 3. lub 4.

Ucieczka od problemów wewnętrznych

         Dzieci z trudnościami emocjonalnymi nie potrafią radzić sobie z komplikacjami, jakie nieuchronnie niesie z sobą życie. Dla nich narkotyki mogą stanowić szczególną pokusę. W czynnikach zwiększających ryzyko sięgania przez dzieci po narkotyki wyróżniono dwie kategorie.

Pierwsza dotyczy cech decydujących o współżyciu z innymi, druga sfery życia emocjonalnego. Predyspozycje do uwikłania się w narkotyki stwierdzono u dzieci, które czuły się samotnie i obco w swoim otoczeniu, nie miały ukształtowanego poczuci przynależności i dowartościowania. Rozwiązywanie problemów emocjonalnych za pomocą narkotyków to szybka droga w Fazę 3. lub 4.

Naśladownictwo dorosłych

         Dzieci naśladują dorosłych. Od nich dowiadują się, że przepisane przez lekarza pigułki eliminują ból, niepokój i pozwalają szybciej zasnąć. Że alkohol jest napędem życia towarzyskiego, że amfetamina stymuluje mózg i pozwala uczyć się całymi nocami przed rozstrzygającym egzaminem, a sterydy zmieniają przeciętnego sportowca w mistrza. Zbyt wielu dorosłych uczy dzieci, że na każdą dolegliwość jest cudowne lekarstwo.

Opracował: mgr Krzysztof Grzegorczyk

 

strona główna


[1]R. Smolski, M. Smolski, E. H. Stadtmuller. Słownik Encyklopedyczny Edukacja Obywatelska.

Wyd. Europa. 1999.

[2]Tamże.

* slangowe nazwy występujące w niniejszej pracy podano w pisowni fonetycznej

[3] K. Zajączkowski Nikotyna, alkohol, narkotyki. Krótki poradnik psychologiczny Kraków 2001r. s.40

[4] Biuro Koordynacji Służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji. Jak uchronić dziecko od środowiska narkotycznego. Warszawa 2000r. s. 3